Slenteren of gokken?

Op deze bewolkte en winderige zondag bevind ik mij in het Argentijnse Tigre, op nog geen uur reizen van metropool Buenos Aires. Dit stadje ligt in een uitgestrekt deltagebied en is vertrekpunt van tientallen lanchas (watertaxi's) en een paar catamarans naar de kleine, deels onbewoonde eilandjes en zijstromen van de Río Tigre en Río de la Plata.
Veel Argentijnen komen hier hun weekend vieren in romantische vakantiehuisjes op palen.

Gisteren heb ik al een voorproefje gehad van dit populaire wateravontuur toen ik vanuit Carmelo het prettige Uruguay achter mij liet. Tijdens de grensoverschrijdende boottocht en zonsondergang deelde ik een blikje bier met een werkloze actrice van 25 en een Uruguyaans/Braziliaanse Don Juan van rond de zestig. En hebben we hartelijk gelachen om de universele dingen des levens.

Veel groetjes van Selma



Behalve een boottocht over het water of bezoek aan de Mercado des Frutos (waar van alles te koop is, maar bijzonder weinig fruit) is het plaatselijke casino ook erg in trek, heb ik inmiddels gemerkt.

Portugese sferen in Colonia

Het waren de Portugezen die in 1680 als eerste Europeanen een strategisch fort stichtten in Uruguay: Colonia del Sacramento aan de Río de la Plata, bijna recht tegenover Buenos Aires. De Spanjaarden waren not amused over het bestaan van dit smokkelaarsnest dat brutaal hun handelsmonopolie in deze regio ondermijnde en als doorvoerhaven van Britse goederen naar Argentinië fungeerde. Als antwoord op de toenemende invloed van Portugal stichtten ze in 1726 Montevideo en na diverse mislukte pogingen veroverde de Spanjaard Viceroy Ceballos uiteindelijk in 1762 Colonia op de Portugezen.

Weer veel later, in 1995, verklaarde UNESCO deze koloniale stad (Barrio Histórico) tot cultureel werelderfgoed. En tegenwoordig bezoeken vele toeristen de oude straten en huizen die zowel Portugese als Spaanse kenmerken vertonen. Ik maakte er afgelopen vrijdag een aangenaam dagtripje van en bracht in feite meer uren in de bus door dan in het kleine historische centrum, haha.


Daar staat wel weer een beklimming van de vuurtoren (uit de 19e eeuw) tegenover en een relaxte lunch met uitzicht op de glinsterende rivier, de oude haven en mooie oldtimers. Ook glipte ik bij enkele galerietjes en museumpjes naar binnen, waaronder het Museo de Azulejo met vrolijke Portugese tegeltje op een paar vierkante meter die door maar liefst 2 strengkijkende suppoosten worden bewaakt.

Viva la Cultura

Het leuke van mijn paar jaar oude Lonely Planet-kopieën over Uruguay – geschreven tijdens het zwaartepunt van de economische crisis in 2002 – is dat bepaalde informatie duidelijk is verouderd en ik voor een paar aangename verrassingen kwam te staan. Zo is het Teatro Solís uit 1856 weer open na een jarenlange restauratie (tijdens een rondleiding vertelde mijn gids dat de mensen niet meer geloofden dat hier ooit een einde aan zou komen) en heb ik drie nieuwe musea ‘ontdekt’.

Het kunstcentrum met werk van de Uruguyaanse schilder Joaquín Torres García (1874-1949) bestaat al wat langer. Tijdens zijn reizen naar New York, Italië en Parijs ontwikkelde hij een eigen filosofisch en esthetisch systeem genaamd Universalismo Constructivo. Eenmaal terug in zijn geboorteland onderwees hij vanaf 1942 zijn artistieke principes aan leerlingen in zijn Taller Torres García.


Ene José Gurvich nam vanaf 1945 deel aan deze belangrijke kunstbeweging (als docent) en sinds oktober 2005 is zijn veelzijdige werk te bewonderen in Museo Gurvich. Ik had nog nooit van deze kunstenaar gehoord, maar ben na het zien van zijn schilderijen, muurmozaïeken, driedimensionale collages, wandkleden en sculpturen helemaal enthousiast. Echt een tweede Picasso! Helaas stierf Gurvich al op 47-jarige leeftijd en op het toppunt van zijn roem aan een hartaanval.

Niet op de foto, maar absoluut de moeite waard is Museo de Arte Precolombino Indígena (MAPI) in een deels gerestaureerd gebouw uit 1888. Sinds september 2004 kan het publiek naast een interessante kunstcollectie de sierlijke architectuur uit vervlogen tijden bewonderen. En als je je neus dicht genoeg tegen de ramen van de binnengalerijen aandrukt, zie je hoe vervallen de rest van het gebouw nog is, fascinerend!

Dan de allernieuwste aanwinst in Montevideo: op 23 november jl. is het Museo del Carnaval officieel geopend. Afgelopen dinsdag was men nog druk bezig met het inrichten van de allereerste overzichtstentoonstelling en rook de hal sterk naar terpentine (verf op waterbasis is hier nog ver te zoeken). Toen ik zaterdag terugkwam, werden de laatste werkzaamheden afgerond en stond het merendeel van de foto’s, poppen, beelden en displays al op z’n plaats:


Op straat valt er ook veel te beleven, zoals deze Homenaje al Hombre van gipsen beelden, gemaakt door cursisten van het Instituto Uruguyano de Educación por el Arte. Ja, het kleine Montevideo bruist.

Holanda meets Uruguay

Ricardo en Luis waken over het wel en wee van bezoekers en inwoners van de Ciudad Vieja. Toen ik hier zaterdag opnieuw rondcirkelde, kwam ik overduidelijk in een risicozone terecht en maakte ik rechtsomkeert. Even later vertelden de heren me dat dit inderdaad het slechtste gedeelte van de wijk is, vandaar dat ze me trouw volgden.


Rossana Demarco is eigenaresse van de verrassend hippe winkel Imaginario Sur, met spullen van ruim 300 Uruguyaanse ontwerpers. Rossana heeft het kleurrijke interieur zelf bedacht en uitgevoerd. Met haar man – waterbouwkundig ingenieur – is ze ooit in ons landje geweest. En ze vond de Amsterdamse grachten prachtig, al begreep ze geen woord van de Nederlandstalige rondleiding.


Nog zo’n leuke korte ontmoeting: Elvira Risso en haar zoon Yamandú (een indiaanse naam) hebben beiden een atelier/winkel vlakbij de Mercado del Puerto en enkele jaren in Nijmegen en Utrecht gewoond, jawel. Elvira - die medicijnen heeft gestudeerd - is in 1979 door het Nederlandse Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking uitgezonden naar Nicaragua, een paar dagen nadat daar een sandinistische revolutie had plaatsgevonden tegen de dictatuur van de familie Somoza. Haar tweede zoon woont al jaren in Amsterdam. It’s a small world after all.


Jimena Fernandez werkt parttime in de souvenirwinkel van Teatro Solís en hoopt volgend jaar haar Architectuur-opleiding af te ronden met een academische studiereis van 7 maanden door verschillende landen die toonaangevend zijn op haar vakgebied, zoals Japan, Frankrijk en … Nederland. Het onderwijs in Uruguay wordt door de staat betaald, maar sinds de zware economische crisis in buurlanden (en belangrijkste handelspartners) Argentinië en Brazilië is deze studiereis teruggebracht van 10 naar 7 maanden.